Poranek na Dylewskiej Górze

This post is also available in English language: Early morning on Dylewska Góra

W czwartek, 16 sierpnia 2018 roku, nasza ekipa odwiedziła Dylewską Górę. Wyprawa była dość spontaniczna, chociaż rozważaliśmy ją od dłuższego czasu. Prognozy pogody wyglądały dobrze, więc wieczorem dnia poprzedzającego zdecydowaliśmy się odwiedzić to niezwykle ciekawe miejsce w województwie warmińsko-mazurskim.

Dylewska Góra to najwyższe wzniesienie Wzgórz Dylewskich, a także całej północno-wschodniej Polski. Szczyt o wysokości 312 m n.p.m. jest położony w miejscowości Wysoka Wieś, na południe od Ostródy. Znajdują się tam trzy interesujące obiekty:

  • stacja linii radioliniowych Ostróda – Dylewska Góra (Emitel),
  • betonowa wieża obserwacyjna
  • drewniana wieża widokowa.

W pobliżu widać również różne budynki mieszkalne i pola uprawne.

      

Niestety, 37-metrowa betonowa wieża obserwacyjna nie jest dostępna dla turystów. Alternatywna drewniana wieża jest znacznie niższa i nie zapewnia pełnego widoku dookoła wzniesienia, ponieważ cały wschód zasłaniają wysokie drzewa. Dojazd samochodem jest możliwy do samego końca, ale w bezpośrednim sąsiedztwie wieży nie ma żadnego miejsca do zaparkowania. Niewątpliwą zaletą jest możliwość dostania się tu o dowolnej porze dnia i nocy, a samo wejście na drewnianą wieżę jest bezpłatne i ogólnodostępne. Dla nas było to bardzo ważne, ponieważ chcieliśmy załapać się na poranną inwersję, która lepiej lub gorzej zakrzywia standardowy zasięg radiowy…

Zabraliśmy ze sobą trochę sprzętu na 5 GHz, w tym m.in.:

  • antena paraboliczna UltraDish TP 550 (27,5 dBi) z radiem RB911G-5HPnD,
  • antena panelowa Routerboard QRT5 (24 dBi) również z RB911G-5HPnD,
  • statyw, laptopy, kable, akumulatory… i oczywiście aparat.
Read More

Wiosna 2018: nowe rekordy Wi-Fi DX 5 GHz

Tegoroczna wiosna zapewne pozostanie na długo w naszej pamięci ze względu na świetną pogodę. Zarówno kwiecień, jak i maj zapisał się w Polsce najwyższą anomalią średniej temperatury w historii pomiarów, czyli przynajmniej od… końca XVIII wieku! Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że taka wiosna nie powtórzy się u nas przez bardzo długi czas, nawet pomimo postępującego ocieplenia klimatu. Wysoka temperatura, a zwłaszcza jej duża amplituda między dniem a nocą, oznaczała również silne inwersje, czyli pierwsze propagacje troposferyczne po długiej przerwie zimowej… 

Podczas ostatniej jesieni, po bardzo długich przygotowaniach i pracach, powstał nowy maszt o wysokości 18 metrów wraz z rotorem i dwupolaryzacyjną anteną paraboliczną RocketDish 5G31-AC na pasmo 5 GHz. Udało się to tuż przed ostatnim jesiennym tropo, które pojawiło się w połowie października. Efekty uzyskane na nowym zestawie odbiorczym okazały się totalnie nieporównywalne do wcześniejszych obserwacji na wysokości niższej o 10 metrów, gdzie większość kierunków zasłaniały pobliskie drzewa.

Przez dwa dni w październiku 2017 roku podczas skanowania pasma 5 GHz pojawiło się aż 3396 sieci. Dla porównania, przez dwa lata na gridzie 8 m n.p.t. zalogowałem w sumie niecałe… 2000 sieci. Co więcej, udało mi się również przebić poprzedni rekord złapanej sieci Wi-Fi – od tego czasu była nim sieć IPECQRT z Polic w odległości ok. 365 km. Ale nie był to jedynie rekord odbioru, ponieważ bez problemu udało się zestawić połączenie. Więcej informacji znajdziecie w poprzednim wpisie – October 2017: 5 GHz Wi-Fi DX 360+ km record via tropospheric ducting.

Koncówka 2017 roku była nadzwyczaj deszczowa i ponura, bez żadnych szans na ciekawe propagacje. Przełom lutego i marca jeszcze w żadnen sposób nie wskazywał na szybkie przyjście wiosny, czy jej rekordowy wymiar. Wręcz przeciwnie – nad Polską pojawiły się silne mrozy, których nie było przez całą zimę… Ja tymczasem w wolnych chwilach przygotowałem nowy sterownik do rotora, który zamiast sterowania szybkością silnika przez PWM używa drabinkę rezystorów podłączoną do przetwornicy step‑down opartej na LM2576.

Obecnie wszystkie elementy są zamontowane w aluminiowej skrzynce:

  • Routerboard 411U – z systemem LEDE, wraz ze sterownikiem rotora podłączonym na USB (serwer do zdalnego sterowania), zasilanie płyty jest przekazywane dalej przez PoE na czubek masztu,
  • sterownik do rotora – umożliwiający regulację szybkości rotora, zliczanie impulsów od azymutu, łagodny start, wirtualne krańcówki, itp, wraz z chińskim arduino,
  • pierwsza przetwornica DC3 – do regulacji napięcia rotora w zakresie 4 – 14 V,
  • druga przetwornica DC3 – zasilająca wszystko napięciem wyjściowym 20 V,
  • przepięciówka Dbii SafeSurge PRO – w oddzielnym metalowym pudełku.

   

Pierwsze oznaki inwersji w troposferze pojawiły się w okolicach kalendarzowej wiosny, ale przyniosły krótkie odległości do 100 km. Mocniejsze i dalsze sygnały pojawiły się już w pierwszej połowie kwietnia. W przypadku sprzyjających warunków pogodowych, pozostawiałem na noc rotor w trybie automatycznego obracania anteny, tzw. “radar mode”, a ja sam… kładłem się spać i obserwowałem nad ranem uzyskane efekty.

Read More

Problemy z 1602 kHz w Krakowie

W ostatnich tygodniach na częstotliwości 1602 kHz w Krakowie, a konkretniej na częstotliwości oddalonej o 8-12 kHz wyżej występuje okresowa awaria programu Twojego Radia (Radio AM), która objawia się przesunięciem nośnej na nieznacznie wyższą częstotliwość i drganiem jej w obrębie 6-7 kHz. W związku z wystąpieniem problemu postanowiłem skontaktować się z nadawcą poprzez umieszczony na stronie radioam.pl adres e-mail, jednak nie otrzymałem od nadawcy żadnej odpowiedzi. Ciekawostką jest emisja programu z pasmem audio sięgającym 15 a nawet 16 kHz, jednak nie jest to efekt awarii, ale raczej zamierzone działanie nadawcy, gdyż program od samego początku był w ten sposób emitowany.

Początkowo awaria ustała, jednak po ponad tygodniu znów powróciła, co przedstawia następujący zrzut z programu gqrx:

Trudno określić moment wystąpienia awarii, jednak problem występuje nawet kilkukrotnie w ciągu dnia i potrafi się utrzymać godzinami.

Read More

Zakłócenia Radia Zet na 104,1 w Krakowie

Od kilku miesięcy występują zakłócenia w obrębie częstotliwości 104,1 w Krakowie. Częstotliwość ta należy do Radia Zet, nadawanego z RTCN Kraków / Chorągwica z mocą 60 kW ERP.

Zakłóceniami są prążki oddalone od częstotliwości środkowej o 151 kHz (początkowo 181 kHz), których poziom w miejscu pomiaru jest niższy o około 40-42 dB od głównego sygnału. Różnica 40 dB nie wydaje się tak straszna, jednak ten sygnał niepożądany w połączeniu z dużą mocą wypromieniowaną może powodować utrudnienia w odbiorze sąsiednich rozgłośni. Zakłócenia te są szczególnie dokuczliwe przy próbie odbioru odległych słabych sygnałów, na czym mi szczególnie zależy.

Sprawa zakłóceń została zgłoszona do firmy Emitel oraz UKE. Na wiadomość wysłaną do operatora nie otrzymałem żadnej odpowiedzi, odpowiedź urzędu nie jest satysfakcjonująca, a problem nadal występuje. Celem tego wpisu jest zwrócenie uwagi na problem który występuje już od dłuższego czasu.

Poniżej prezentuję zrzuty z programu GQRX na odbiorniku SDRplay (RSP1), a także widmo wykonane w programie XDR-GTK na odbiorniku Sony XDR-F1HD.

Read More

October 2017: 5 GHz Wi-Fi DX 360+ km record via tropospheric ducting

A widespread high pressure system settled down over Europe in the middle of October 2017. It brought a summer-like weather to Poland with temperatures as high as 26°C measured in Wrocław. Excellent weather conditions, so called a Polish golden autumn, continued for several days. When the atmospheric pressure started to decrease again, the wind had also weakened. This provided favorable circumstances for temperature inversions and tropospheric ducting on VHF, UHF and microwave radio bands. 

I have been observing propagation conditions within WLAN frequencies for many years. The 5 GHz band is very crowded in Poland, as it is widely used by the internet service providers with outdoor devices installed on tall buildings like chimneys, blocks of flats or lattice masts. In 2015 I detected some networks from Southern Poland and Czech Republic. I also fixed my personal reception record at 346.5 km. Since then I have started saving money for a taller mast, because the antenna (8 m AGL) was looking mostly at trees that greatly attenuate all microwave signals.

At the beginning of October I finally finished a new 18 meter mast with a parabolic dish for the 5 GHz band. Ubiquiti RocketDish 5G31-AC is a dual polarization 5.1-5.8 GHz antenna rated at 31 dBi. It is connected to MikroTik Routerboard RB912UAG-5HPnD radio behind the dish in a custom aluminium box. The mast is equipped with a rotator and everything can be remotely controlled.

Read More

Tropo: Nowe rekordy odbioru w paśmie UKF-FM

Złota polska jesień to okres występowania pięknej i ciepłej pogody, który jest związany z przechodzeniem dużych układów wyżowych nad Europą. To także okres najciekawszych propagacji troposferycznych. Tegoroczny wrzesień zapisał się jednak w zdecydowanej większości deszczową i przygnębiającą pogodą. Pod koniec miesiąca pojawiła się szansa na pogodny epizod w związku z ogromnym wyżem nad północno-wschodnią Europą. Odcienie siły prognozowanych warunków troposferycznych na mapach pozytywnie zaskakiwały już na kilka dni przed wystąpieniem niezwykłej propagacji transbałtyckiej.

Read More