Cyfryzacja radiofonii wydaje się być procesem nieuniknionym i chociaż przejście na pełne cyfrowe nadawanie może nastąpić dopiero za 10 lub 20 lat, to już teraz warto spojrzeć na plany związane z wdrażaniem DAB+.
W połowie lutego 2017 r. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ogłosiła konsultacje społeczne w sprawie “przyjęcia przez KRRiT kierunków strategicznych prac w latach 2017-2022”. Tematami konsultacji było między innymi:
- Wdrożenie piątego multipleksu NTC w standardzie DVB-T2 i kompresji HEVC pod kanały HD.
- Przejście na standard DVB-T2 do 2022 roku wraz z przekazaniem pasma 700MHz pod sieci LTE.
- Utrzymanie niekodowanego charakteru naziemnej telewizji cyfrowej.
- Wykorzystanie standardu DAB+ do poszerzenia oferty radiowej w porównaniu do zatłoczonego pasma FM-CCIR.
- Uruchomienie multipleksów lokalnych w dużych miastach dla poszerzenia oferty i promocji cyfrowego radia.
- Plan uruchomienia w przyszłości multipleksów regionalnych oraz ogólnokrajowego dla obecnych nadawców.
- Określenie parametrów technicznych odbiorników DAB+.
Jak czytamy w zaproszeniu do konsultacji (link):
“Nadawanie cyfrowe można również rozpocząć w oparciu o częstotliwości dobrane spoza Planu Genewa 2006. O zaprojektowanie takich lokalnych multipleksów w dużych miastach KRRiT wystąpiła do Urzędu Komunikacji Elektronicznej. O wejście do lokalnych multipleksów będą mogli się ubiegać również nowi nadawcy. Dodatkowa oferta programów miejskich wpłynie na poprawę atrakcyjności DAB+, a także zwiększy pluralizm na tych rynkach.”
Pierwsze koordynowane kanały zostały opublikowane na stronie agencji BNetzA, a także udostępnione w formie przystępnej na forum radiopolski (link). Zmiany te zachęciły nas do skontaktowania się z UKE w celu udostępnienia nam wykazu koordynowanych stacji na terenie całego kraju, z zamiarem opublikowania tego wykazu na stronie fmdx.pl. Otrzymany plik zawiera listę 34 stacji wraz z dodatkowymi 8 rezerwowymi częstotliwościami. Do listy dołączona została także mapka zawierająca przybliżone zasięgi tych stacji.
Lista podstawowa
Częstotliwości rezerwowe
Znajdujące się na listach lokalizacje nie powinny być traktowane jako docelowe. Do listy została dołączona także mapka, która niestety zawiera kilka drobnych błędów, jak na przykład podany kanał 6C w Tarnowie (zamiast 9C) czy 11B w Łowiczu (zamiast 5D).
Parametry koordynowanych stacji mogą się jeszcze zmienić.
Zainteresowani?
Co to oznacza dla rynku radiowego? Czy istnieją nadawcy, którzy wyrażają zainteresowanie cyfrowym radiem DAB+ lub mogą dołączyć do lokalnych multipleksów?
Pierwszą komercyjną rozgłośnią, która postanowiła rozpocząć przygodę z cyfrowym radiem w ostatnich kilku latach jest radio RDN z Tarnowa. Uruchomiony przez radio RDN multipleks na kanale 10B obejmuje swoim zasięgiem sporą część sądeczczyzny, Tarnowa, północno-wschodniej części województwa małopolskiego, a także jest dostępny punktowo w województwie świętokrzyskim, oraz w Krakowie. Sygnał jest nadawany z Góry Prehyba (Przehyba) a obiektem jest prawdopodobnie budynek wyciągu towarwego. Multipleks ten zawiera rozgłośnie o charakterze społeczno-religijnym, a także OFF Radio, które jest drugim programem Radia Kraków, dostępnym również w multipleksie Polskiego Radia z Chorągwicy.
Na uwagę zasługuje rozgłośnia Radio Profeto, która szykuje się do uruchomienia nadajnika na częstotliwości 92,1 w beskidzie wyspowym i już teraz jest obecna w wymienionym multipleksie DAB+. Radio Profeto jest pierwszą prywatną rozgłośnią, która rozpoczęła nadawanie w DAB+ przed nadawaniem analogowym.
Kolejne ciekawostki pojawiły się w uruchomionym niedawno multipleksie DAB+ w Rzeszowie na kanale 10A. Radio Lem FM jest kolejną rozgłośnią, która zaistniała w cyfrowym radiu zanim uruchomiono nadajniki w paśmie FM-CCIR. Planowane częstotliwości pod analogowe nadawanie to 106,6 w Gorlicach oraz 103,8 w Polkowicach. Tematyka radia jest związana z mniejszością Łemkowską, jej kulturą, historią i innymi wydarzeniami.
Kolejną niespodzianką jest pojawienie się Radia 7 z Mławy. Emisja ta jest bardzo zaskakująca, gdyż co może łączyć słuchaczy w Rzeszowie z programem nadawanym dla mieszkańców Mławy i Żuromina? Całą sprawę wyjaśnia twórca tego radia w jednym z postów na forum radiopolski (link): “Jeśli eksperyment z DAB się powiedzie, to na czas elementów lokalnych będą rozszycia. Jeszcze analizujemy możliwości prawne, ale nie wykluczamy również sprzedaż reklamy ogólnopolskiej i personalizowanej dla poszczególnych regionów.”.
Kogo jeszcze może zachęcić cyfrowe radio DAB+?
Chętnych do wejścia w lokalne multipleksy należy szukać również wśród tych rozgłośni, które bezskutecznie, albo z wielkim trudem zaistniały na rynku radiowym. Pierwszym takim radiem może być Radio Wnet (znane również jako wnet.fm), które starało się o częstotliwość 102,4 w Mielcu. Konkurs na tą częstotliwość wygrało pobliskie Radio Leliwa (od teraz obecne również w DAB+ w Rzeszowie). Poranek radia wnet jest transmitowany na antenie Radia Warszawa i Radia Nadzieja. Kolejną rozgłośnią, która bezskutecznie starała się o nowe częstotliwości jest Radio Polska Live. Radio to jednak otrzymało koncesję na nadawanie na częstotliwości 88,1 w Płocku pod nazwą “RPL FM”.
Co z wielkimi sieciami?
Ostatnią grupą nadawców która mogła by skorzystać na wejściu w lokalne multipleksy cyfrowego radia, to miejskie i regionalne sieci takie jak RMF Maxxx czy Radio Wawa. Proces koncesyjny trwa dosyć długo, a wolne częstotliwości KRRiT nie są ogłaszane z tak dużą częstością. Pewnym rozwiązaniem było dublowanie częstotliwości na obszarach nie objętych koncesją, co widzimy dziś na przykładzie sieci radia Eska Małopolska na częstotliwości 106,8, której udało się powielić bocheńską częstotliwość w Nowym Sączu i na Podhalu, albo na przykładzie radia RMF Maxxx, któremu udało się powielić częstotliwość 97,5 w Łomży na Białystok. Proces ten został zablokowany w 2013 roku i od tej pory nadawcy, którzy testowali częstotliwości w innych lokalizacjach mogą tylko liczyć na nowe konkursy.
Takie rozgłośnie mogą poszerzyć swój zasięg o sąsiednie miejscowości, szczególnie te miejscowości w których próbowano uruchamiać powielenia na tej samej częstotliwości.
Na sam koniec chciałbym podziękować UKE za udostępnienie tych ciekawych danych. W artykule umieszczam także przesłany plik xlsx z dodatkowymi szczegółami: DAB_Lok.xlsx
Zamiast rozpocząć testy DAB+ od miast, gdzie nie odbiera PR4, to testowali np. w Częstochowie i okolicach. Proponuję zacząć testy DAB+ od miast gdzie sygnał PR24 jest nieosiągalny np. we Włocławku.
W Gdańsku słabo z zasięgiem dab+ z dabcast “5D” tylko dolny taras Gdańska dobrze idzie w górnym wszystko co jest za obwodnicą trójmiejską to jedna wielka lipa… Od Strony Sopotu też słabo się robi… czyli w zasięgu jest może jakieś 2/3 populacji miasta reszta odcięta .Żeby pokryło całe miasto brakuje jeszcze drugiego nadajnika w zachodniej części Gdańska (np. na nadajniku w Chwaszczynie). Ale za to od południowego wschodu i południa zasięg jest piękny dolatuje do Nowego Dworu i prawie do DK22 jadąc autostradą. fm o wiele lepiej idzie typowo z nadajników z dolnego tarasu.Żeby nie było testowałem na różnych antenach i odbiornikach testowane jak i w aucie tak i w domu ( ten 1kw z anteny na Zieleniaku to jedna wielka lipa