Czas najwyższy podsumować mijającą jesień! Oto moje najlepsze troposferyczne DXy na FM w jesiennym sezonie propagacji 2013.
4.X. Zgodnie z prognozą, aczkolwiek nieco poniżej oczekiwań odnośnie siły, 4.10. wytworzył się pierwszy (i jak się później okazało jedyny jako-taki) dukt transbałtycki. Co ciekawe, zaznaczył się bez bliższych stacji (np. z Emmabody czy Horby na południowym wybrzeżu) – od razu odebrałem szwedzkie nadajniki z odległości 900+km:
Osthammar (92,8 P2, 95,5 P3) max. O=4; km=940; Vasteras (98,0 P3, 100,5 P4) O=5; km=902; Sztokholm (99,3 P3, 103,3 P4) O=3; km=838; Gavle (88,1 P1) O=2; km=999
Późną nocą zacząłem obserwować tajemniczą słabiutką stację z muzyką klasyczną na 95,2. Podbijały ją meteory, co potwierdzało że to coś z bardzo dalekiej północy. Po przeanalizowaniu wszelkich wariantów ze stacjami NRK, SR a nawet BBC (wishful thinking), dopiero na koniec odpaliłem dla porównania stream Yle X3M – fińskiej stacji odbieranej kiedyś na tej częstotliwości – raczej nie oczekując że to ona.
Okazało się że to właśnie ta stacja – zazwyczaj grająca zupełnie inna muzykę, co zupełnie zbiło mnie z tropu i naprowadziło na tropo …1223km do Lapua w Finlandii!
6.X. Rano złapałem jedną z najmłodszych stacji z Białorusi – MFM, nadające z Grodna – nie należące do żadnego państwowego koncernu ani żadnej sieci, emitowana tylko z jednego nadajnika.
W wykazach pojawiła się nagle i swoją obecnością przysporzyła polskim 
nasłuchowcom sporo kłopotu, bo złapanie jej okazało się nie takie łatwe. Podejrzewaliśmy stację o bardzo małą moc i nawet nieregularną emisję. Udało mi się ją dorwać premierowo właśnie dziś rano.
Ciekawie było z jej odbiorem, bo przez dłuższy czas szła nieco mocniej niż zawsze odbierany na 100,5 Radius FM, też z Grodna. Muzyczny repertuar nietypowy jak na stację BY, bo w formacie AC z przewagą wykonawców zachodnich. Nagrałem parę jingli w jakości max. (4) i krótko po 10 stacja MFM z Grodna zniknęła. Radius dalej wisiał mocno. Zniknięcie, właściwie osłabnięcie sygnału było tak drastyczne że myślałem że w ogóle wyłączyli nadajnik. A może?
Po południu czeski Jesenik zabłysnął na o=5, nawet na najsłabszej częstotliwosci, 99,3 z Evropą2. Mimo rekordowego sygnału (na 99,3 dającego po raz pierwszy RDS PI na mojej antenie), to nie ten lecz inny, odleglejszy nadajnik Evropy2 ucieszył mnie najbardziej – na 101,3 MHz z Pilzna z czystym sygnałem na O=4. Sporo fajnych sygnałów złapałem tego wieczoru – także 105,0 stację Vltava z praskiej wieży na Zizkovie, na 105,5 Votice (też Evropa2) – wreszcie!
Od tak dawna polowałem na E2 z Votic, zakleszczone między lokalną Eską 105,6 i semi-LOC R.Zet z Łosic 105,4. Powiodło się dopiero po wprowadzeniu pewnej dużej zmiany technicznej dla stacji UKF FM na południe od naszej granicy…
Chodzi o regulację tzw. mocy multipleksu FM MPX=0dBr. w Republice Czeskiej. Oznacza to co prawda mniejszą względną głośność stacji radiowej (podgłośnimy sobie na odbiorniku), lecz uzyskane w ten sposób zawężenie pasma nadawania skutkuje większym bezzakłóceniowym zasięgiem. Łapanie stacji z Czech stało się więc czystą przyjemnością – sygnały przychodzą w dobrej jakości, ładnie zmodulowane, z mniejszymi zakłóceniami. Podobnie jak z Niemiec, które od zawsze nadawały wg tego standardu.
Brawo Czesi! W Polsce nie możemy dojść z tym do ładu przez lobby radiofoniczne.
 |
| Radio Jura, siostrzana stacja Radia90 z Wodzisławia Śl. |
Spośród stacji polskich tego wieczora, wysokie sygnały pozwoliły na złapanie Radia Wrocław z niemal wszystkich jego RTCNów z wysokim sygnałem. Do tego mniejsze stacje: 88,8 Żak (Łódź), premierowo 93,8 Jura (Częstochowa), 91,2 Złote Przeboje (Katowice). Miałem antenę – jak niemal zawsze, w polaryzacji poziomej, podczas gdy trzy wymienione stacje nadają w pionowej! T odowodzi siły lokalnego tropo… Radio Jura było słyszane czysto na 5-kę!
Plus do tego dwa Maxxxy z wysokimi czystymi sygnałami: 102,6 Częstochowa), 101,1 Wałbrzych.
7.X. Ponownie Czechy, urozmaicone przez bawarski nadajnik na Ochsenkopf (Góra “Głowa wołu”, 692km ode mnie) w północnej części regionu, na który ułożył się piękny lecz krótkotrwały dukt. Dzięki niemu przez ponad pół godziny DLF na 100,3 osiągnęło jakość o=5! (Niestety RDS nie wczytał się)
Po raz pierwszy złapałem przez to też 96,0 Bayern2 Radio.
8.X. Ponieważ dobre warunki utrzymywały się także długo przez dwa kolejne dni, na jedno przedpołudnie 8go października, postanowiłem na parę godzin przed południem przełożyć antenę do polaryzacji pionowej.
Nie tylko za zasługą tropo, ale głównie dzięki niedawnemu podwyższeniu mocy nadajnika – z 2 do 5kW, w bardzo dobrej jakości przyleciało (180km) do mnie białostockie lokalne Radio Jard. Sądzę, że w ten sposób radio będzie słyszalne także przy słabych warunkach (w moim kolekcjonerskim wykazie Jard zmienił status z “tropo” na “enhc”, czyli odbiór stały). Poprzednio używany 2-kW nadajnik po “dużym” Jardzie odziedziczyło “małe” dziecięco-młodzieżowe Radio Jard2, na 103,9 
MHz, które też zresztą dziś całkiem przyzwoicie odbierałem (kiedyś przy 100W mocy było to niesamowicie trudne). Oto RDS PS duzego Jarda:
89.200 30F7
>RADIO<_|>>JARD<<|89,2_FM_|B-STOK__
RADIO___|TWOJEGO_|MIASTA__|JARD.PL_
Na 93,5 po raz pierwszy natknąłem się na ełcką “piątkę” czyli Radio5 – nadajnik uruchomiony przed około 2 laty, a ja przecież dawno nie odwiedzałem “pionowego” eteru. Po raz pierwszy doleciało do mnie też Roxy z dwóch miast: Bydgoszczy (103,5 pięknie ponad Victorią!) i Poznania (105,4).
Mała obserwacja dotycząca łomżyńskiego Radio Nadzieja (103,6 MHz) – to chyba jedyny w Polsce przypadek dynamicznego kodu PI w RDSie. Zazwyczaj jest on jeden – stały i unikalny, bo mający identyfikować stację. Na “Nadziei” w ułamkach sekundy miga między 6400 / 310C. Pewnie błąd programisty kodera RDS.
Na 92,9 z Białorusi Novoe Radio (ma nowe logo! -po prawo) nadało ciekawy i sympatyczny komunikat o konserwacji – w formie jingla:
“Zavtra z 9 to 15 chasov na Novom Radio – profilaktika. Vremenno my ne budem’ veshchat’, dlatovo chtoby vernutsya v efir i zazvuchat’ esche luchshee! Vse eto vremya ty mozhesh slushat na nashem na sayte: www.novoeradio.by”
17.XI. I to chyba już ostatni dukt tej jesieni przed zimowym załamaniem pogody. Rankiem odbierałem głównie środkowe Niemcy (średnie sygnały, stacje dużej mocy):
89,5 hr3 (Hoher Meissner, 789km)
92,8 MDR1 “Das Sachsen Radio” (Chemnitz, 600km)
95,0 hr info (Rimberg, 825km)
102,2 Antenne Thuringen (Inselsberg, 755km)
XII. Grudzień 2013 napewno wniesie sporo nowych danych do prac naukowych poświęconych próbie opisania zjawiska propagacji troposferycznej fal radiowych. Było bardzo dramatycznie – o czym usłyszeli i co zaobserwowali wszyscy, nie tylko FM-Dxerzy.
W pierwszym tygodniu miesiąca mnóstwo nadziei na daleki odbiór z zachodu ożywiła prognoza Hepburna przez wiele dni nęcąca DXerów takimi obrazkami jak poniżej. Z kolei prognoza europejska z Wetterzentrale.de donosiła o przemykającym przez północną Europę wyżu o maksymalnym ciśnieniu 1043hPa. Aż tyle barometry ostatecznie nie wskazały, ale Zachodnia Europa nachapała się – najciekawsze trasy (144 MHz) to 1900km z Danii do Hiszpanii i z UK do Austrii. Tym razem, mimo pięknej geometrii na prognostycznej grafice, w Polsce zjawisko nie wyszło.
5-go grudnia przybył on – orkan Ksawery. Oprócz wielu zniszczeń w mieniu będącymi efektem potężnych śnieżyc, huraganowego wiatru, piorunów i błyskawic, Ksawery doszczętnie przedmuchał troposferę nad północną Europą z jakichkolwiek struktur mogących dać daleki odbiór.
Dlatego bardzo zaskakujący był rozwój wydarzeń po jego przejściu. Kto by się spodziewał, że już po 5 dniach po maximum Ksawerego w Polsce, 10 grudnia zaczniemy odbierać pierwsze dalekie sygnały UKF?! Po takim spustoszeniu?
Dzień później – 11 grudnia całe pasmo było już obłożone przez rozmaite odległe stacje z północno-zachodnich Niemiec – przede wszystkim z Hamburga. Na mojej skromnej instalacji antenowej, to miasto dało się złapać w bardzo dobrej jakości, a na jednej jego częstotliwości – 99,2 nawet z RDS (tymbardziej że over Radio Łódź!).
Powtórzył mi się odbiór wielu stacji z tego obszaru złapanych po raz pierwszy podczas wielkiej propagacji troposferycznej z 2007r. – także z grudnia, w tym:
104,5 NDR1
89,5 NDR1
101,2 Bremen Vier
93,8 Bremen Eins
106,1 Antenne Niedersachsen
102,2 Deutschlandfunk
94,4 NDR Kultur i inne stacje ze Steinkimmen
102,6 NDR2 Stadthagen
Schwerin z RDS, silna Robel, Berlin i okolica (91,8 Power) – późną nocą Deutschlandfunk z “Alexa” nie tylko wyparł mój lokalny TOK FM na 97.7 ale i wyświetlił RDS PI!
Najbardziej ucieszyły mnie stacje złapane po raz pierwszy, m.in. z tak imponujących odległościami lokalizacji jak Aurich (Fryzja “Ostfieland”, najbardziej płn-zach. skrawek Niemiec, niedaleko granicy z Holandią).
93,0 BFBs1 Braunschweig
95,9 NDR2 Visselhovede
100,4 Delta Heide
100,6 FFN Rosengarten
100,7 MDR Sputnik Klotze
101,1 Nora Kaltenkirchen
101,8 DLF Aurich
102,6 FFN Cuxhaven
107,4 Delta Kaltenkirchen
107,7 DR Kultur Cuxhaven z RDS over R.Maryja!
Kolejnego wieczoru – eksploracja Łotwy:
Dundaga: 89,3 SWH (NEW, odbiór na O=3 i tylko 1kW!)
Kuldiga: 101,3 LR2, 95,9 LR1, 98,5 Kristigais
Liepaja: 105,8 Rietumu
Riga: 104,3 European Hit Radio, 105,2 SWH, 90,0 Spin FM (NEW! tylko 0,05kW!), 101,8 Kristigais, 107,7 LR4 Domskaya Ploschad’, po raz pierwszy też 105,7 SWH+ słabo z piosenką po rosyjsku
Aluksne: 104,3 LR -ta lokalizacja także po raz pierwszy, blisko granicy z Estonią
Na krótko pokazał się też Sztokholm -99,3 MHz, z przeciwnego brzegu. Tuż przed 22:00 tropo przesunęło się bardziej na wschód i otworzyła się Białoruś, pełna premierowych odbiorów. Dmuchnęło silnymi sygnałami aż ze stolicy Respubliki Biełarus. Powtórzył się odbiór Radia Mir 107,1, BA 104,6; stacji z OIRTu, premierowo 98,9 Russkoje Radio Minsk.
Co ciekawe, równocześnie z dalekim wschodem (Białorusią), pojawił się Śląsk – z przeciwnego kierunku. Po raz pierwszy złapałem Czwórkę PR na 95,9 z wieży transmisyjnej na Katowickim Bytkowie. To naddajnik małej mocy, z odbiorem którego są problemy w samej aglomeracji śląskiej, dlatego odbiór cieszy tym bardziej.
To nie Mińsk – mimo że silny, okazał się najdalszą lokalizacja dorwaną z Białorusi tamtej nocy – była nim Mogyliow we wschodniej cześci Republiki – na 100,9 Radius FM, 647km – początkowo słabo, potem w maksimum na ładne 3+!
DXy poprzedniej nocy zakończyły się grubo po 3 w nocy, kiedy złożyłem się do spoczynku, ale nie był to jeszcze koniec – nazajutrz po południu grzmiał Berlin. Sygnały z Alexanderplatz i Scholzplatz w niemieckiej stolicy osiągnęły rekordową w historii moich DXów wysokość! Oczekiwałem RDS na 104,6 RTL, jednak ostatecznie nie wszedł, to podobnie jak i inne stacje małej mocy – Spree, Klassikradio dało przyzwoity odbiór – o stacjach dużej mocy nie wspominając:)
Oto kompilacja jingli berlińskich nadawców nagranych tamtego wieczora:
http://www.youtube.com/watch?v=fPrvZfFULgc
Wszystkie opisane obserwacje dalekiego odbioru dokonane w loc: Góra Kalwaria – anteną 6el. Yagi pol. H Więcej tekstów od Emela na własnym blogu – radiacja.blogspot.com