Aurora FM-DX 17.03.2015

W Polsce pojawiła się zorza! Tak wyśmienite warunki jak w ubiegły wtorek, 17 marca, zdarzają się bardzo rzadko. Pierwszy raz spotkałem się ze zjawiskiem odbioru sygnału radiowego po odbiciu od zorzy (auroral backscatter) dokładnie 2 lata temu – 17 marca 2013 r. Jednak tym razem propagacja była nieporównywalnie lepsza i dłuższa. Około 16:30 włączyłem zdalnie tuner radiowy. Już wtedy po przekręceniu anteny na północ, a właściwie północny wschód, trzeszczące sygnały rozlewały się po całej skali! Szwecja, Dania, Norwegia… ale był to dopiero początek, ponieważ stacje docierały z dość typowych szerokości geograficznych jak na ten rodzaj propagacji.

Sygnał odbity od zorzy ma bardzo charakterystyczne brzmienie. Dźwięk jest zniekształcony, ponieważ efekt Dopplera, spowodowany przez poruszające się elektrony, zmienia odbieraną częstotliwość. Jest to szczególnie niekorzystne w przypadku modulacji częstotliwości, czyli FM. Można jednak dość łatwo identyfikować stacje po linii basowej, ponieważ niskie częstotliwości są bardzo dobrze słyszalne. Średnie tony, a zwłaszcza wysokie zmieniają się po prostu w szum. Odbiór stereo i RDS jest oczywiście także niemożliwy.

Propagacja osiągnęła swoje maksimum około 17:30, gdy odebrałem sygnał stacji B5 Aktuell z Wendelstein! Jest to wybitna niemiecka lokalizacja w Alpach, położona na szerokości geograficznej 47.7°N i jest to tym samym mój nowy rekord odbioru najbardziej wysuniętej lokalizacji na południe via aurora.

Na zewnątrz było jednak cały czas widno, więc wszelkie próby obserwacji zorzy kończyły się na powrocie do radia. Sygnały które odebrałem 2 lata temu były, mówiąc wprost, szczątkowe w porównaniu do tego co się działo tym razem. Byłem pewny, że zorza będzie widoczna wieczorem w Polsce! Ogromny wyż ze swoim centrum w Rosji przyniósł idealnie bezchmurną pogodę, więc nie można osiągnąć lepszych warunków do obserwacji. W międzyczasie pojawiły się także stacje z… Polski! Oto nagranie Trójki ze Śremu, niecałe 200km od mojej lokalizacji. Oczywiście dystans, który pokonał sygnał odbity od zorzy, był znacznie większy – antena odbierała go z północnego wschodu.

Kilka minut po 19, gdy było już zupełnie ciemno, pojechałem za miasto. Niestety, miałem ogromnego pecha! Zorzy nie zobaczyłem, jednak pierwsze zdjęcie na długim naświetlaniu wyeksponowało piękne odcienie na niebie. Kolejne zdjęcie niestety było już słabsze… a za nim następne i następne – tak, przegapiłem szczyt aktywności. Polowanie na zorze trwało dość krótko, ponieważ po 20 musiałem już wracać do domu. Na pamiątkę zostały dwa zdjęcia, dość mało efektowne:

Po północy, skanując zdalnie, ponownie wzrosła aktywność zorzy. Odbierałem głównie Szwecję i Norwegię, ale pojawiła się także Estonia i Łotwa. Na szczególną uwagę zasługuje stacja NRK P3 z Norwegii, ponieważ w tym czasie nadawano utwór z bardzo charakterystyczną linią basową, idealnie odznaczoną w zniekształconym dźwięku:

Log z odebranymi stacjami w Płocku można przejrzeć na stronie FMLIST.

Łukasz w Tomaszowie Mazowieckim odebrał pokaźną liczbę sygnałów z Wielkiej Brytanii: